Zespoły naukowe Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN oraz Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego otrzymały wyróżnienie Polskiej Akademii Nauk za cykl prac na temat zastosowania flawonoidów w terapii uwarunkowanych genetycznie chorób. Badania obu zespołów pozwoliły odszyfrować dokładny mechanizm działania tych związków na organizm ludzki, co w przyszłości może pozwolić na efektywne leczenie chorób z defektami metabolicznymi i lizosomalnymi, w tym cywilizacyjnych chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca, otyłość, miażdżyca oraz powszechnych schorzeń neurodegeneracyjnych takich jak choroba Parkinsona i Alzheimera.

Zespoły naukowe Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN afiliowanego przy Uniwersytecie Gdańskim i Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego otrzymały wyróżnienie Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN za cykl prac pt.: „Szczególne zastosowanie flawonoidów w terapii genetycznie uwarunkowanych chorób metabolicznych z grupy lizosomalnych chorób spichrzeniowych (LChS)”.

W skład zespołów wchodzą: prof. Magdalena Gabig-Cimińska z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN, prof. Grzegorz Węgrzyn z Wydziału Biologii UG, członek korespondent PAN, prof. Joanna Jakóbkiewicz-Banecka z Wydziału Biologii UG, dr Marta Moskot z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN.

Wyróżnione prace badawcze dotyczą szczególnego zastosowania flawonoidów w terapii genetycznie uwarunkowanych chorób metabolicznych z grupy lizosomalnych chorób spichrzeniowych (LChS), tj. śmiertelnych chorób spowodowanych wadą genetyczną skutkującą niedoborem lub brakiem w organizmie ludzkim enzymów kluczowych dla jego prawidłowego funkcjonowania. Flawonoidy, polifenolowe związki będące wtórnymi produktami metabolizmu roślin, występujące m.in. w warzywach, owocach, herbacie, kakao i winie są od wieków istotnym elementem diety mieszkańców Azji, jak i odpowiedzialne są za tzw. „francuski paradoks”, czyli za korzystne dla zdrowia aspekty umiarkowanej konsumpcji czerwonego wina. Prace zespołu naukowego z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN i Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego pozwoliły odszyfrować dokładny mechanizm działania tych związków na organizm ludzki, zwłaszcza w kontekście potencjalnego ich zastosowania w leczeniu LChS. W toku przeprowadzonych badań opisano czynniki oraz procesy modulujące przebieg tych chorób. Udokumentowano ponadto wzór ekspresji informacji genetycznej, tj. transkryptomu ludzkich komórek skórnych poddanych działaniu flawonoidów, co odegrało znaczącą rolę w wyjaśnieniu molekularnego mechanizmu działania tych związków na procesy komórkowe.

Wyróżnione prace obu zespłów obejmują unikatowe w skali światowej zagadanienia badawcze dotyczące potencjalnego zastosowania naturalnych związków w leczeniu ciężkich w przebiegu chorób o podłożu genetycznym. Próba opracowania nowego leku jest niezwykle ważnym aspektem medycznym oraz społecznym, często jest jedyną nadzieją dla chorych i ich rodzin. To co najważniejsze, to fakt, iż prace te stanowią nowy rozdział w badaniach nad tymi związkami jako potencjalnymi terapeutykami, również dla wielu innych chorób z dysfunkcją lizosomalną, w tym cywilizacyjnych schorzeń metabolicznych takich jak cukrzyca, otyłość, miażdżyca oraz powszechnych schorzeń neurodegeneracyjnych takich jak choroba Parkinsona i Alzheimera.

dr Beata Czechowska-Derkacz, rzecznik prasowy Uniwersytetu Gdańskiego