Czym jest IDUB

Program „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza” (IDUB) to jedna z najważniejszych inicjatyw podjętych w ramach reformy szkolnictwa wyższego i nauki w Polsce. Program ma na celu wsparcie szkół wyższych w dążeniu do osiągnięcia statusu uczelni badawczej, a tym samym podniesienie znaczenia działalności polskich uczelni w Europie i na świecie. Pierwszy konkurs w ramach programu IDUB przeprowadzony przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego został rozstrzygnięty 30 października 2019 roku. W jego wyniku wyłoniono 10 publicznych uczelni akademickich, które uzyskały status uczelni badawczej i w latach 2020-2026 otrzymują zwiększoną o 10% kwotę subwencji. Pozostałe 10 szkół wyższych, spośród 20 uprawnionych do udziału w konkursie również otrzymuje wsparcie finansowe poprzez coroczne zwiększenie subwencji uzyskanej w 2019 roku o 2%.

Kwalifikacja do Programu IDUB była uzależniona od spełnienia następujących warunków: co najmniej połowa jednostek organizacyjnych będących jednostkami naukowymi posiada kategorię naukową A+ albo A oraz, że żaden kierunek studiów nie posiada negatywnej oceny programowej.

Każda z 20 uczelni została oceniona przez 15 ekspertów wywodzących się z międzynarodowego środowiska naukowego. Wśród nich znalazły się osoby, które pełniły funkcje rektorów, prezydentów lub prorektorów czołowych uczelni europejskich z każdej dziedziny nauki. Przewodniczącym zespołu był prof. Lauritz Holm-Nielsen, który jest współautorem raportu Poland’s Higher Education and Science System przygotowanego w 2017 r. w ramach programu Komisji Europejskiej Horizon 2020 Policy Support Facility.

Lista ekspertów powołanych do oceny wniosków w programie IDUB

Idea IDUB

Program IDUB nie jest grantem finansującym konkretne badania naukowe, ale ma za zadanie wspierać rozwój infrastruktury, wprowadzanie zmian organizacyjnych oraz zdobywanie grantów badawczych przyznawanych przez prestiżowe agencje finansujące. Głównym celem programu jest poprawa jakości badań naukowych i kształcenia oraz zwiększenie rozpoznawalności polskich uczelni w świecie.  Cel ten można osiągnąć przez:

1. zwiększenie wpływu działalności naukowej polskich uczelni na rozwój światowej nauki, w szczególności w priorytetowych obszarach badawczych, o dużym potencjale rozwoju, w których uczelnie planują zintensyfikować działalność naukową;
2. wzmocnienie współpracy badawczej z instytucjami naukowymi o wysokiej renomie w skali międzynarodowej, w szczególności w priorytetowych obszarach badawczych, co pozwoli na zwiększenie umiędzynarodowienia kadry;
3. podniesienie jakości kształcenia studentów i doktorantów, w szczególności na kierunkach i  w dyscyplinach naukowych związanych z priorytetowymi obszarami badawczymi, z uwzględnieniem potrzeby włączenia studentów i doktorantów w prowadzenie badań naukowych, a także potrzeby skutecznego konkurowania o najzdolniejszych kandydatów na studia i do szkół doktorskich, również z zagranicy, oraz zarządzania talentami;
4. przygotowanie i wdrożenie kompleksowych rozwiązań służących rozwojowi zawodowemu pracowników uczelni, w szczególności młodych naukowców, a także idące za tym pozytywne zmiany polityki kadrowej w celu spełnienia europejskich standardów, czyli stawiających na pełną otwartość i transparentność oraz rekrutację opartą na identyfikacji kompetencji pracowników;
5. podniesienie jakości zarządzania uczelnią, w tym projakościowe zmiany organizacyjne.

UG W IDUB

Uniwersytet Gdański znalazł się w gronie 20 uczelni zakwalifikowanych w pierwszym etapie do programu „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza”. Założeniem programu jest wyłonienie i wsparcie uczelni, które będą dążyć do osiągnięcia statusu uczelni badawczej. W dniu 30 października 2019 roku ogłoszono wyniki konkursu i nasza uczelnia znalazła się wśród tych, które otrzymują dodatkowe wsparcie finansowe – zwiększenie subwencji w wysokości 2% subwencji w latach 2020–2026.

Uniwersytet Gdański spełnił wysokie kryteria oceny prowadzonych badań i kształcenia i uplasował się na 13 miejscu otrzymując łącznie 23 punkty (na 40 możliwych). Wniosek UG zawierał opis pięciu priorytetowych obszarów badawczych w obrębie, których prowadzona jest zintensyfikowana działalność naukowa.

Priorytetowe Obszary Badawcze (POB):

1. badania biomedyczne i molekularne – działalność badawczo-rozwojowa w zakresie nauk ścisłych (nauki biologiczne i chemiczne) oraz psychologii;
2. badania teoretyczne technologii kwantowych – badania w zakresie nauk fizycznych ze szczególnym uwzględnieniem teorii informatyki kwantowej;
3. badania morza i zagadnień morskich – działalność naukowo-badawcza związana ze środowiskiem morskim, w ujęciu interdyscyplinarnym obejmującym nauki ścisłe, humanistyczne i społeczne;
4. badania międzykulturowe – interdyscyplinarne badania w zakresie nauk humanistycznych i społecznych;
5. badania i technologie środowiska – badania w zakresie nauk chemicznych, biologicznych i nauk o Ziemi i środowisku;

Udział w konkursie w ramach programu IDUB umożliwił przygotowanie kompleksowego planu rozwoju badań naukowych, wsparcia naukowców w obszarach związanych z przygotowaniem wniosków grantowych oraz podniesienie stopnia umiędzynarodowienia kadry naukowej Uniwersytetu Gdańskiego. Co więcej, w ramach przygotowywania wniosku konkursowego przeprowadzona została analiza struktury zarządzania uczelnią w kontekście nowych uwarunkowań prawnych oraz wyzwań organizacyjnych. Nowy, skuteczny i transparentny system zarządzania organizacją jest ambicją UG. Pracujemy nad takim rozwiązaniem, które obejmie reorganizację w zakresie uprawnień akademickich, uwzględni kompetencje różnych grup pracowniczych oraz udoskonali formy kształcenia w zależności od poziomu zaawansowania.  

Na lata 2020-2026 zaplanowano wiele działań mających na celu podniesienie poziomu jakości działalności naukowej i kształcenia. Aby zwiększyć wpływ działalności naukowej uczelni na rozwój światowej nauki zaproponowano m.in. wsparcie w procesie upowszechniania wyników badań poprzez wdrożenie systemu premiowego za publikacje w prestiżowych czasopismach/wydawnictwach, uruchomienie programu publikacyjnego i otwartego dostępu, programu grantowego (granty na granty, mikro i mini granty), uruchomienie sekcji weryfikacji językowej publikacji naukowych oraz wdrożenie programu specjalistycznych kursów upowszechniania wyników badań w języku angielskim. Realizacja planu w ramach programu IDUB będzie podlegała ocenie.  Po raz pierwszy w 2023 roku będzie to ocena śródokresowa, a następnie w 2026 roku, ewaluacja końcowa. Negatywna ocena wiąże się ze wstrzymaniem finansowania na kolejny okres, a zwolnione w ten sposób miejsce zajmą uczelnie, które wygrają kolejny konkurs.

DLACZEGO WARTO BYĆ UCZELNIĄ BADAWCZĄ

Status uczelni badawczej  to prestiż, szczególne wyróżnienie, szansa rozwoju, podniesienie poziomu jakości działalności naukowej i kształcenia, a w konsekwencji, międzynarodowego znaczenia działalności uczelni. To także istotne środki finansowe, które umożliwią realizację działań zaplanowanych w ramach programu IDUB. Wyznaczenie Priorytetowych Obszarów Badawczych (POB) nie  zamyka możliwości rozwoju innych dyscyplin naukowych. Wręcz przeciwnie, wypracowane w ramach IDUB rozwiązania i dobre praktyki będą wsparciem dla wszystkich naukowców, niezależnie od reprezentowanej dyscypliny naukowej. Konkurowanie z pozostałymi najlepszymi ośrodkami akademickimi zarówno w Polsce, jak i na świecie pozytywnie wpłynie na wykorzystanie wykazanego potencjału oraz pomoże w realizacji misji uczelni i założeń statutowych. Dzięki konkretnym działaniom zaplanowanym w UG w ramach programu IDUB zwiększa się także dostęp indywidualnego pracownika do różnego rodzaju systemowych rozwiązań i wsparcia, co przełoży się na wzrost potencjału badawczego i motywacji do samorozwoju.

DZIAŁANIA W RAMACH IDUB

Program publikacyjny UG to system wsparcia rozwoju publikacyjnego nauczycieli akademickich oraz słuchaczy szkół doktorskich Uniwersytetu Gdańskiego, w ramach którego można uzyskać dofinansowanie kosztów publikacji w prestiżowych czasopismach i wydawnictwach naukowych, także kosztów publikowania w  otwartym dostępie. Głównym celem programu jest podnoszenie jakości badań naukowych i zwiększenie rozpoznawalności naszej uczelni w świecie. 

Informacje i szczegółowe zasady przyznawania środków określa Zarządzenie nr 3/R/21 Rektora Uniwersytetu Gdańskiego z dnia 7 stycznia 2021 roku w sprawie funduszu na dofinansowanie upowszechniania wyników badań naukowych –„Program publikacyjny UG”.