Prof. Michał Horodecki z Zakładu Optyki i Informacji Kwantowej Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki UG został laureatem nagrody Narodowego Centrum Nauki za wybitne osiągnięcia naukowe w obszarze Nauk Ścisłych i Technicznych. Gratulujemy!
Nagroda NCN przeznaczona jest dla młodych naukowców, którzy nie ukończyli 40. Lat, przyznawana jest za znaczące osiągnięcia naukowe dokonane w ramach badań podstawowych prowadzonych w polskiej jednostce naukowej, udokumentowane publikacjami afiliowanymi w polskiej jednostce naukowej.
Prof. Michał Horodecki otrzymał nagrodę za odkrycie stanów kwantowych o splątaniu związanym oraz zbadanie nieaddytywności pojemności kanałów kwantowych. Splątanie kwantowe, jest podstawowym zasobem dla kwantowej informatyki, dziedziny dynamicznie rozwijającej się już druga dekadę. Jest ono m.in. fundamentem szyfrowania danych niezależnego od urządzenia. Oznacza to, że urządzenie może pochodzić od producenta, do którego użytkownik nie ma zaufania, gdyż dzięki splątaniu kwantowemu, jest w stanie przetestować funkcjonowanie urządzenia.
Splątanie związane, które prof. Horodecki odkrył wraz ze współpracownikami w latach 90-tych nazwane zostało „czarną dziurą” informacji kwantowej. Jeżeli porównamy splątanie do paliwa, które aby było przydatne trzeba poddać procesom oczyszczania, splątanie związane jest paliwem nie można oczyścić – zawsze pozostaje w zaszumionej postaci. Badanie tego rodzaju splątania stało się odrębną niemal dziedziną informatyki kwantowej. W ciągu 15 lat od jego odkrycia, wiele zespołów na świecie pogłębiło wiedzę na jego temat. Pokazano, w jaki sposób może stać się użyteczne do przetwarzania informacji kwantowej w różnych sytuacjach, zrealizowano je doświadczalnie w szeregu laboratoriów. Ostatnio, pokazano, po wielu latach usilnych starań wielu grup, że pary cząstek o związanym splątaniu mogą łamać nierówności Bella – a zatem w dalszej perspektywie być użyteczne dla szyfrowania danych w sytuacji braku zaufania do producenta maszyny szyfrującej.
Oprócz prof. Michała Horodeckiego nagrody otrzymali także: prof. Marcin Miłkowski w obszarze nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce oraz prof. Janusz Bujnicki w obszarze nauk o życiu. Każdy z laureatów otrzymał po 50 tys. złotych nagrody.
Nagrody przyznaje kapituła konkursowa złożona z przedstawicieli NCN oraz przedstawicieli fundatorów nagrody. Uroczystość wręczenia nagród odbyła się 9 października w krakowskich Sukiennicach.
