„Materialne pozostałości konfliktów i zbrodni XX w. w świetle najnowszych badań archeologicznych” to konferencja przygotowana przez Dział Naukowy Muzeum II Wojny Światowej we współpracy z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytów w Gdańsku.  Jej cel to przede wszystkim zaprezentowanie najnowszych wyników badań archeologicznych w zakresie materialnych pozostałości konfliktów i zbrodni XX w. Podczas konferencji referaty zaprezentuje 23 prelegentów z ośrodków akademickich i muzeów z całej Polski, a także z Ukrainy. Uczestnicy przedstawią rezultaty swoich prac, nowe kierunki podejmowanych działań, oraz zaprezentują możliwości i zagrożenia związane z wykorzystaniem pozyskanych artefaktów w pracy muzealników.

Nieprzypadkowo tak duża konferencja naukowa odbywa się na Pomorzu. W ciągu kilku ostatnich lat to właśnie na terenie województwa pomorskiego archeolodzy pracowali szczególnie intensywnie, m.in. na terenie obozu jenieckiego z okresu I wojny światowej mieszczącego się w okolicach Czerska. Prace archeologiczne na jego terenie przyniosły już efekty w postaci wystaw prezentujących pozyskane artefakty. Stały się one również przyczynkiem dla szerszych badań, zgłębiających problematykę życia codziennego w obozach jenieckich w okresie I wojny światowej.

Prace archeologiczne prowadzono także na Mierzei Wiślanej, na terenie dawnego niemieckiego, nazistowskiego obozu Stutthof. 

Do najważniejszych badań archeologicznych penetrujących tematykę II Wojny Światowej z pewnością zaliczymy te, które przeprowadzane są na Westerplatte, na terenie dawnej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte (WST). Systematyczne badania na obszarze WST, prowadzone przez Muzeum II WŚ przyniosły efekt w postaci niezwykle ciekawych eksponatów, będących zarówno materialnym świadectwem pierwszej bitwy w dziejach II WŚ, jak i artefaktami związanymi z życiem codziennym załogi składnicy. Są one również źródłem cennych informacji o kurortowej przeszłości Półwyspu.

- Westerplatte poświęcamy cały panel konferencji, przedstawiający archeologię jako wstęp do badań interdyscyplinarnych jednego z naszych najważniejszych Pomników Historii. Pragnę przypomnieć, że pierwsze koncepcje jak zagospodarować Pole Bitwy powstawały kilka lat temu właśnie w naszym urzędzie – opowiada Agnieszka Kowalska, Pomorska Wojewódzka Konserwator Zabytków. - Prelegenci opowiedzą o  Westerplatte  w różnych aspektach, zawsze jednak z „archeologią w tle”.

Bogaty program konferencji pokazuje jak ogromny potencjał badawczy tkwi w archeologii współczesności. Wśród zagadnień konferencji znalazły się także te poświęcone także pracom ekshumacyjno-archeologicznym na Ukrainie, polskich obszarach morskich, w rejonie Rawki i Bzury czy odkryciom dokonanym podczas budowy dróg. „Materialne pozostałości…” to także referaty poświęcone zagadnieniom towarzyszącym archeologii, jak chociażby jej odbiór w mediach.

Rozwój archeologii współczesności otwiera niewątpliwie szerokie pole także dla późniejszych dociekań nie tylko archeologów, ale i historyków czy reprezentantów innych dziedzin nauki. Jej progres otwiera szerokie pole dla dociekań archeologów i historyków. A wyniki badań stanowią ważny element odzyskiwania, budowania i pielęgnowania pamięci. Archeologia współczesności ma zatem ogromny walor poznawczy i edukacyjny.

Konferencja „Materialne pozostałości konfliktów i zbrodni XX w. w świetle najnowszych badań archeologicznych” odbędzie się w dniach 14-15 czerwca 2018 roku (czwartek i piątek), w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, pl. W. Bartoszewskiego 1, sala konferencyjna, poziom – 3. Wstęp wolny.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Jarosław Sellin Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Patronat naukowy nad konferencją sprawują Uniwersytet Gdański, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Patronat medialny: Radio Gdańsk, TVP 3 Gdańsk, Archeologia Żywa, StrefaHistorii.pl, Gdańsk Strefa Prestiżu.