INFORMACJA PRASOWA

Wydział Chemii Uniwersytetu Gdańskiego wznawia cykl otwartych spotkań - pokazów atrakcyjnych doświadczeń chemicznych. Spotkania, adresowane do osób interesujących się chemią: uczniów nauczycieli chemii, studentów, odbywać się będą co dwa tygodnie, w piątki, o godz. 17.00 w sali 112 na Wydziale Chemii Uniwersytetu Gdańskiego. 9.11. 2007 - pierwsze spotkanie z cyklu nietypowa kinetyka pt. reakcje "zegarowe", 23.11.2007 - reakcja Landolta i jej niezliczone kombinacje.

Zakres tematyczny proponowanych pokazów chemicznych i spotkań zaplanowanych na trzyletni cykl jest bardzo szeroki. To m.in.: Kryminalistyka: identyfikacja dokumentów, rozpoznawanie plam krwi; Wybuch po naświetleniu; Chemiczny kolorowy światłomierz; Chemiczna latarka; Jak powstaje zapis koloru na zdjęciu fotograficznym?; Metoda oczyszczania srebrnej biżuterii; Kuchnia: działanie enzymów; Działanie wybielacza optycznego oraz detergentów; Zagrożenie wybuchowe gazem ziemnym; Smak: gorzkie pochodne cukrów i bardzo słodkie nie-cukry; Rozniecanie ognia; Jak obejrzeć zapis magnetyczny na karcie bankomatowej?; Wskaźniki kwasowości z warzyw i kwiatów; Skraplanie tlenu; Ciekły silnik elektrochemiczny ("polowanie na Czerwony Październik"); Wszystko o (bardzo kolorowej) korozji; Dlaczego tak trudno skonstruować sprawny akumulator?; Srebrne i złote monety z miedzianych; Jak chemii uczyć bez stresu? (modele dydaktyczne w chemii); Gwałtowne reakcje chemiczne.

Spotkania adresowane są do osób interesujących się chemią - uczniów nauczycieli chemii, studentów. Cykl pokazów doświadczeń chemicznych - zaplanowany na 3 lata - zostaje wznowiony 9.11. 2007 roku. Temat pierwszego pokazu z cyklu nietypowa kinetyka - reakcje "zegarowe".

Spotkania odbywać się będą co dwa tygodnie, w piątki, o godz. 17.00 w sali 112 na Wydziale Chemii Uniwersytetu Gdańskiego (Gdańsk Wrzeszcz, ul. Sobieskiego 18). dojazd autobusem 115 z Wrzeszcza (Dworzec PKP lub z Gdańska. Czas pokazu - ok. 2 godzin.

Bliższe informacje i kontakt: www.chem.univ.gda.pl/~tomek/
Tel.: (058) 523 53 41

Uwaga - program pokazów może ulegać zmianom, zainteresowanych uczniów i nauczycieli prosimy o sprawdzanie informacji na stronie internetowej lub o kontakt telefoniczny.

Pokazy doświadczeń Chemicznych prowadzi dr Tomasz Pluciński z Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego, który kieruje się mottem: Po pierwsze: zaciekawić! (Leonardo da Vinci) i... (po drugie: nie zanudzić... tpl)

PLANOWANE TEMATY POKAZÓW:

9.11.2007 NIETYPOWA KINETYKA część I: REAKCJE "ZEGAROWE"
- reakcja formalinowa
- model hydrauliczny kinetyki chemicznej i reakcji "zegarowych"
- reakcja Harcourta i jej wersja apteczno-kuchenna
- reakcja nadsiarczanowa

23.11. 2007 NIETYPOWA KINETYKA część II:
- reakcja Landolta i jej niezliczone kombinacje; nieliniowość, samopowielanie itd

(dalsze terminy będą ustalone później) NIETYPOWA KINETYKA III cz: USTALANIE RÓWNOWAGI CHEMICZNEJ

- model hydrauliczny równowagi chemicznej
- "błękitna kolba" (glukoza - błękit metylenowy/fenosafranina); równowagi w roztworze cukru; historie o srebrzeniu, o błękitnokrwistych i o siusianiu...
- -jej wersja wielobarwna
- zobojętnianie wody sodowej, działanie anhydrazy węglanowej krwi
- "diabelski koktail" - reakcja zegarowa "z błyskiem i wodotryskiem" (miedziowo-cyjankowa)
- przesuwanie równowagi dimeryzacji dwutlenku azotu
- jak wykrywa się bardzo słabe kwasy i bardzo słabe zasady?
- przesuwanie równowagi w wodnych roztworach kompleksów kobaltu

NIETYPOWA KINETYKA IV cz: ZJAWISKA SAMOORGANIZACJI W CHEMII: REAKCJE OSCYLACYJNE

- warunki powstania samoorganizacji, "termodynamiczne ZOO"
- modele oscylatorów: -solankowy, -elektryczny, -model A.Lotki, -ekologiczny
- reakcja oscylacyjna Biełousowa-Żabotyńskiego inne wersje reakcji B-Ż
- gazowy oscylator azotowy
- reakcja Briggsa-Rauschera

ZJAWISKA SAMOORGANIZACJI PRZESTRZENNEJ W CHEMII (II część): FALE REAKTYWNOŚCI CHEMICZNEJ

- pierścienie Lieseganga
- bijące "serce rtęciowe" (warunkowo)
- zjawisko Benarda (wersja chemiczna i fotochemiczna)
- wędrujące kolorowe fale reaktywności chemicznej: reakcja Zaikina-Winfree
- wybuchowa reakcja oscylacyjna

KATALIZA

- model działania katalizatora: skakanie przez poprzeczkę oraz suwak zamka błyskawicznego
- synteza wody na kontakcie palladowym
- spalanie "niepalnych" substancji (kwas szczawiowy, octan sodu) na kontakcie Cr2O3
- utlenianie amoniaku na kontakcie Cr2O3
- turystyczna kieszonkowa grzałka benzynowa do rąk
- autokataliza i inhibicja podczas utleniania azotanami (etanol + kwas azotowy, samozapłon: azotan amonu + cynk)
- reakcja enzymatyczna (hydroliza skrobi amylazą śliny)
- jony katalizują korozję
- hydroliza cukru katalizowana kationitem sulfonowym
- fotokataliza
- krew: katalizator chemiluminescencji
- autokataliza w reakcji chloranów z siarczynami
- zagadka: spalanie cukru

ZJAWISKA NA GRANICY FAZ, TRANSPORT SUBSTANCJI (I cz.)

- wyścigi jonów (dyfuzja w żelu)
- napięcie powierzchniowe (eter, kamfora, kwas fenylooctowy, aceton: jak wykryć cukrzycę u piwosza?)
- osmoza (błony żelazocyjankowe; dializa przez celofan (rozdział rodanku amonu i skrobi)
- substancje termochromowe (HgI2, Cu2HgI4, Ag2HgI4, termochromia chloroniklanu dwuetyloamoniowego,
- tryboluminescencja kwasu N-acetyloantranilowego (i cukru)
ZJAWISKA NA GRANICY FAZ, TRANSPORT SUBSTANCJI (II cz)
- "katalizatory międzyfazowe": roztwór nadmanganianu w benzenie, katalizator Mąkoszy, etery koronowe
- pokaz sił odpychania hydrofobowego "w stanie nieważkości"
- inhibitory i katalizatory reakcji w micelach - reakcja z Fioletem Krystalicznym
- kationit sulfonowy: trudnorozpuszczalny mocny kwas (oraz anionit)
- chromatografia barwników liści, chromatografia flamastrów (proszę o przyniesienie flamastrów na zajęcia)

ZWIĄZKI ADDYCYJNE: KLATRATY, KOMPLEKSY Z PRZENIESIENIEM ŁADUNKU ("charge-transfer")

- "czy jest miejsce dla gościa?" (klatraty mocznika z węglowodorami)
- klatrat: siarkowodór + hydrochinon
- komplesy CT z czterocyjanoetylenem (TCNE) czyli: zobaczyć aromatyczność...
- konsumujemy kompleksy CT (smacznego!)
- błękitny cocktail: sok pomidorowy + woda bromowa (tym razem bez konsumpcji...)
- rozwór jodu: brązowy czy fioletowy?
- wykrywanie związków organicznych zawierających tlen (kompleksy CT rodanku żelaza)
- MOED: wskaźnik polarności rozpuszczalników

Beata Czechowska-Derkacz
rzecznik prasowy UG
Biuro Promocji
prasa@univ.gda.pl